COĞRAFİ YAPISI

Eski adı Çal olan Çukurca Irak sınırının sıfır noktasında 480 km kare yüzölçümüne sahiptir. Doğuda Yüksekova, batıda Şırnak, kuzeyde Hakkari Merkez İlçe, güneyde Irak devlet hududu ile çevrili bir ilçedir. Zap Suyunun araziyi aşındırması nedeniyle engebeli bir coğrafyaya sahip olan Çukurca, deniz seviyesinden 1285 m yüksekliktedir. İl merkezine uzaklığı 75 km’dir.

Çukurca nın TUİK’in Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre toplam nüfusu 15.294 kişidir Nüfusun 8.247’si ilçe merkezinde 7.047’si de köylerde yaşamaktadır.

Çukurca, Urartu uygarlığının ilk yerleşim yerlerinden biri olarak bilinmektedir.Abbasiler bu küçük yerleşim yerini “mir” adı verilen dini,siyasi askeri şeflikle yönetmişleridir. Selçuklular döneminde Çukurca İmadiye Beyliği’ne bağlanmıştır. Selçuklular’dan sonra Osmanlı döneminde Hakkari beyliği’ne tabi olmuştur.I. Dünya savaş ‘ında Ruslar ve Nasturi ‘ler Çukurca yı yakıp yıkmışlardır. Musul sorunu ile önem kazanan Çukurca, 1926 yılında Ankara antlaşması ile Türkiye toprakları içine alınmıştır.6068 sayılı kanunla 1953 yılında ilçe yapılmıştır.
Çukurca nın TUİK’in Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre toplam nüfusu 15.294 kişidir Nüfusun 8.247’si ilçe merkezinde 7.047’si de köylerde yaşamaktadır.

Çukurca nın yüzölçümü 1009 km2’dir Doğuda Yüksekova, Batıda Şırnak, kuzeyde Hakkari Merkez ilçe güneyde ise Irak sınırı ile çevrili olup, rakımı1285m’dir. İlçe yerleşim merkezi dağlarla çevrilidir.
Çukurca’dan sanayi kuruluşu yoktur. Hayvancılık köyler boşaltıldığı için oldukça gerilemiştir. En önemli geçim kaynağı memurluğu, koruculuk ve küçük esnaflıktır. Tarıma elverişli arazi az olduğu için tarım ancak aile tüketimine yönelik olarak yapıla bilmektedir. yerleştirilen en önemli tarımsal ürün pirinçtir.
Çukurca’da 16. Yüzyıl Osmanlı Mimari’sinin güzel bir örneği olan Emir Şaban Medresesi vardır. Çukurca Kalesi’nde çok katlı (2-3-4) kesme taştan yapılmış tarihi evler mevcuttur. Ayrıca içine taş merdivenle inilen 5-6 metre derinliğinde, 3-4 metre genişliğinde 4 tane su sarnıcı bulunmaktadır. Kuzeyi Bey Mahallesinde, akıt denilen taştan kesilmiş su arkı önemli eserlerdendir.